สังคม ป.5 หน่วยที่ 4
เรื่อง สิทธิเด็กและการปกป้องคุ้มครองสิทธิเด็กในสังคมไทย
เด็กทุกคนต้องได้รับการส่งเสริมการพัฒนาให้เป็นไปตามช่วงวัยพัฒนาการ และจะต้องไม่ถูกเลือกปฏิบัติหากถามว่าเด็กในสังคมไทยปัจจุบันได้รับการส่งเสริมและคุ้มครองเพียงพอหรือไม่ มีคำตอบว่า ปัจจุบันสิทธิเด็กในสังคมไทยได้รับการส่งเสริมและคุ้มครองมากขึ้น มีการตั้งหน่วยงานรัฐ มีกลุ่มและองค์การเอกชนที่เข้ามามีส่วนร่วมในการคุ้มครองมากขึ้น แต่หากมองในแง่เชิงคุณภาพยังคงต้องมีการปรับปรุงอีกหลายประเด็น อาทิ การศึกษา หรือเชื้อชาติของเด็กผู้ลี้ภัย เป็นต้น
สิทธิเด็ก
สิทธิเด็ก หมายถึง สิทธิ เสรีภาพ และความเสมอภาคของเด็กที่ได้รับการคุ้มครองตามกฎหมาย
ตามอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กได้ให้ความหมายคำว่า เด็ก หมายถึง มนุษย์ทุกคนที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี
สิทธิเด็กมี 4 ประการ คือ
- สิทธิที่จะมีชีวิต
- สิทธิที่จะได้รับการปกป้อง
- สิทธิที่จะได้รับการพัฒนา
- สิทธิที่จะมีส่วนร่วม
- ตัวอย่างการละเมิดสิทธิเด็ก
มูลนิธิเพื่อการพัฒนาเด็กได้รายงานการละเมิดสิทธิเด็กไว้ในรายงานการวิจัยแนวทางในการคุ้มครอง ช่วยเหลือพัฒนาสภาพแรงงานเด็กต่างชาติในประเทศไทยว่า เด็กต่างชาติถูกเอาเปรียบด้านแรงงานทั้งในเรื่องค่าแรงที่ต่ำกว่าค่าแรงขั้นต่ำที่กฎหมายกำหนด ถูกใช้แรงงานหนัก มีระยะเวลาทำงานที่ยาวนานและไม่ได้รับการคุ้มครองจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากปัญหาที่ตัวเด็กที่ไม่สามารถมาเรียกร้องสิทธิของตนเอง เนื่องจากเกรงกลัวนายจ้าง และกลัวความผิดที่ลักลอบเข้าเมือง ทำใหเด็กต้องยอมทันกลับสภาพปัญหาและบางคนต้องหนีออกจากบ้านนายจ้าง โดยไม่ได้เรียกร้องสิทธิค่าจ้างตามที่ตนเองควรจะได้รับ
แนวทางปกป้องคุ้มครองตนเอง
หรือผู้อื่นจากการละเมิดสิทธิเด็ก
เพื่อปกป้องคุ้มครองตนเองหรือผู้อื่นจากการละเมิดสิทธิเด็ก สิ่งที่เด็กควรกระทำ คือ
- ไม่ออกนอกที่อยู่อาศัยในเวลากลางคืน เว้นแต่ไปกับผู้ปกครอง
- ไม่ไปคบหากับบุคคลที่จะชักนำไปหาทางเสื่อมเสีย
- ระมัดระวังไม่กระทำการใดๆ ที่จะเป็นสาเหตุให้มีการประพฤติไปในทางเสียหาย เช่น ไม่เล่นการพนัน ไม่เสพสารเสพติด
- หลีกเลี่ยงการพูดคุยหรือคำชักชวนจากคนแปลกหน้า เพราะอาจถูกล่อลวงไปในทางที่ไม่ดี
- แจ้งผู้ปกครอง ครู หรือเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องเมื่อถูกละเมิดสิทธิหรือพบเห็นผู้อื่นถูกะเมิดสิทธิ
สิทธิขั้นพื้นฐานของเด็ก 4 ประการ
1.สิทธิที่จะมีชีวิตรอด – ได้รับการดูแลสุขภาพขั้นพื้นฐาน มีสันติภาพ และความปลอดภัย
2.สิทธิที่จะได้รับการพัฒนา – มีครอบครัวที่อบอุ่น ได้รับการศึกษาที่ดี และภาวะโภชนาการ เหมาะสม
3.สิทธิที่จะได้รับความคุ้มครอง - ให้รอดพ้นจากการทำร้าย การล่วงละเมิด การละเลย การนำไปขาย การใช้แรงงานเด็ก และการแสวงประโยชน์โดยมิชอบในรูปแบบอื่นๆ และ
4.สิทธิที่ในการมีส่วนร่วม – ในการแสดงความคิดเห็น แสดงออก การมีผู้รับฟัง และมีส่วนร่วมในการตัดสินใจในเรื่องที่มีผลกระทบกับตนเอง
จากรายงานฉบับล่าสุด (ฉบับที่ 3 และ 4) ของประเทศไทยที่จัดส่งให้คณะกรรมการสิทธิเด็กเมื่อ พ.ศ. 2555 คณะกรรมการได้ตั้งข้อสังเกตว่า การดำเนินงานของประเทศไทยมีความก้าวหน้าหลายประการในส่วนของการร่างกฎหมายและจัดโครงสร้างของรัฐเพื่อให้ความคุ้มครองแก่เด็กและปกป้องสิทธิของพวกเขา อย่างไรก็ตาม คณะกรรมการยังคงเน้นถึงความห่วงใยในหลายด้าน ได้แก่
• การปกป้องคุ้มครองสิทธิของเด็กผู้ลี้ภัย
• การบังคับใช้กฎหมาย
• การกำกับดูแล และการเก็บข้อมูล
• งบประมาณของประเทศไทยในการทำงานด้านเด็ก
• การพัฒนากลไกคุ้มครองและช่วยเหลื่อเด็กที่ตกเป็นเหยื่อของการถูกทำร้ายและถูกแสวงประโยชน์ทางเพศ ทั้งที่เกิดในครอบครัวและนอกครอบครัว
• การเข้าถึงบริการขั้นพื้นฐานแก่เด็กทีขาดโอกาสที่สุด ได้แก่ เด็กกลุ่มชาติพันธุ์ เด็กผู้ลี้ภัย เด็กเร่ร่อน เด็กอพยพ เด็กยากจน เด็กที่กระทำผิด และเด็กที่ถูกค้ามนุษย์ เด็กพิการ เด็กที่ได้รับผลกระทบจากความรุนแรงในจังหวัดชายแดนใต้
• อายุขั้นต่ำของเด็กที่ต้องรับโทษทางกฎหมาย ซึ่งปัจจุบันอยู่ที่ 10 ขวบในประเทศไทย ซึ่งเป็นอายุที่ต่ำเกินไป
• ความเหลือมล้ำ
เด็กทุกคนที่เกิดมา ต้องการความรักและความเอาใจใส่จากพ่อแม่และผู้ใหญ่ในสังคม นอกจากนี้พ่อแม่ ผู้ใหญ่ก็จะต้อง ปฏิบัติต่อเด็กในฐานะที่เป็นมนุษย์ด้วยกัน ต้องไม่ดูถูกเหยียดหยามเด็กที่มีเชื้อชาติ หรือสีผิว หรือมีฐานะแตกต่างไปจาก ตน ไม่ว่าจะใช้ความรุนแรงรูปแบบต่างๆ ต่อเด็ก พ่อแม่หรือผู้ใหญ่ต้องท าตัวเป็นตัวอย่างที่ดีและกระท าในสิ่งที่จะเป็น ประโยชน์ต่อเด็ก ทั้งนี้เพื่อท าให้เด็กอยู่ในสังคมอย่างมีความสุขและเติบโตเป็นคนดีของสังคม
เด็กทุกคนที่เกิดมา ต้องการความรักและความเอาใจใส่จากพ่อแม่และผู้ใหญ่ในสังคม นอกจากนี้พ่อแม่ ผู้ใหญ่ก็จะต้อง ปฏิบัติต่อเด็กในฐานะที่เป็นมนุษย์ด้วยกัน ต้องไม่ดูถูกเหยียดหยามเด็กที่มีเชื้อชาติ หรือสีผิว หรือมีฐานะแตกต่างไปจาก ตน ไม่ว่าจะใช้ความรุนแรงรูปแบบต่างๆ ต่อเด็ก พ่อแม่หรือผู้ใหญ่ต้องท าตัวเป็นตัวอย่างที่ดีและกระท าในสิ่งที่จะเป็น ประโยชน์ต่อเด็ก ทั้งนี้เพื่อท าให้เด็กอยู่ในสังคมอย่างมีความสุขและเติบโตเป็นคนดีของสังคม
แบบทดสอบ
